Limak Kümesi, sarsıntı bölgesinin en büyük yatırımcılarından. Çimento fabrikaları, inşaat projeleri, barajları ve güç yatırımlarıyla 4 bin bireye istihdam sağlıyor. Bölge ihracatının belkemiği pozisyonunda olan ve zelzele sonrasında çıkan yangınla kullanılamaz hale gelen İskenderun Limanı’nın da 2046 yılına kadar işleticisi pozisyonunda. Limak Holding İdare Konseyi Lideri Ebru Özdemir, zelzele sabahı büyük bir şaşkınlık ve dehşetle uyandığını, o günden bu yana bu gerçeği kabullenmekte zorlandığını anlatıyor. İş dünyasının bu devirde bölgeye sağlayacağı en kıymetli katkının istihdam yaratmak olduğunu vurgulayan Özdemir, “İnsanların bölgede kalması için bize düşen ekonomik rol ne olacaksa biz bunu yapmak istiyoruz. Limak olarak bölgedeki yatırımlarımızı hızlandırdık. Şu anda burada yapılan her yatırımın bölge için de sembolik bir manası olacak’’ diyor. Özdemir ayrıyeten İskenderun Limanı’nın bir hafta içinde tekrar faaliyete başlayacağını da söylüyor.
İskenderun Limanı’nda yangının söndürülmesi günler sürdü değil mi, şu anda durum nedir?
Deprem sabahı hiçbir şey yoktu. Sonra konteynerler dört sıra devrilince ve sarsıntılar de devam ettikçe orada yangın çıktı. Yangın tam ortada olduğu için hem karadan hem denizden müdahale ettik fakat petrol bazlı yangınların söndürülmesi vakit alıyor. Üç-dört gün boyunca yanmaya devam etti. Rusya’dan yangın söndürme uçağı geldi, pek çok kurum uçak ve helikopter yolladı. Çok uğraştığımız bir yangın oldu. En son etrafını temizleye temizleye yangını ortada küçülttük ve sonra söndü. Şu anda limanın tamirat sürecindeyiz.
İSKENDERUN LİMANI BİR HAFTA İÇİNDE AÇILACAK
Liman bölgenin ticareti açısından çok büyük kıymet taşıyor. İhracatçılar dört gözle limanın tekrar faaliyete geçmesini bekliyorlar. Yakında faaliyet başlar mı?
Evet, İskenderun kapanınca beşerler bir anda Mersin’e yöneldiler. Orada çok büyük sıkışıklıklar yaşanmaya başladı. Artık 1 hafta içinde liman kısmen açılacak. 3’üncü çeyrekte de bütün limanı faaliyete geçirmiş oluruz. Artık liman faaliyete geçtiğinde çalışacak arkadaşlarımız için konteynerlerden bir yerleşim yapıyoruz.
Kayıp ne kadar olacak?
Bir milyon TEU kapasiteli bir limanımız var. Ve çok süratli büyüyorduk. Bu olay olmasa bu sene rekor yılımız olacaktı. Lakin tekrar de Türkiye ihracatı güçlü. Bu yıl 750 bin TEU’yu buluruz diyoruz. Kendimize güveniyoruz. Alışılmış kâr kaybımız var. Ancak limanın sigortası olduğu için birtakım hasarlarımızı sigorta ödeyecek.
Barınmayla ilgili öteki neler yaptınız?
Depremden sonra çabucak Hatay’da valilikle konuştuk. Bize bir yer gösterdiler. 200 konteyneri oraya yerleştirdik. Elektrik, su, her türlü altyapı ilişkisini yaptık. Şu an beşerler yaşamaya başladı. Bunun haricinde ferdi konteyner isteyenler çok oldu. Birçok ile konteyner yolladık. Artık Diyarbakır’a 250 konteyner daha veriyoruz. Çanakkale’deki ortaklığımızla Kahramanmaraş’ta bir konteyner kenti bitirdik. Artık Adıyaman’da yapıyoruz. Toplamda 4 bin – 4 bin 500 konteyneri buluruz.
Deprem bölgesinde Limak olarak öteki hangi yatırımlarınız var?
Biz bölgeyi çok seviyoruz. Aslında yıllardır da bölgede çalışıyoruz. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun en büyük yatırımcılarından biriyiz. Gaziantep’te içinde çok sayıda konut ve ticari alan barındıran büyük bir imar planı yaptık. AVM’si, okulu, her türlü toplumsal donatısı olan bir proje olacak bu. Gaziantep için de yeni bir nefes olacak, paha katacak diye düşünüyoruz. Tunceli, Elazığ hududunda birçok barajımız var. Siirt’te, Diyarbakır’da barajlarımız var. Kilis’te çimento fabrikalarımız var.
Yeni yatırımlarınız da olacak mı?
Sorumlu işinsanı olarak hareket etmemiz gerekiyor. İnsanların bölgede kalması için bize düşen ekonomik rol ne olacaksa yapmak istiyoruz. Biz büyük bir işvereniz. Büyük işler yapıyor, istihdam yaratıyoruz. Bence bizim yararlı olacağımız nokta da bu. Ve bu burada şayet yatırımlar yaparsak, bunun bölge için de sembolik bir manası olacak. ‘Bu bölge terk edilmiş bir bölge değil, beşerler hâlâ burada yatırıma ilgi duyuyorlar’ üzere bir manası olacak bunun. Şu anda Erzin’de 100 megavatlık güneş santralı kuruyoruz. Şayet bu zelzele felaketi olmasaydı, tahminen biz bu santralı biraz daha yavaş yapardık ancak artık müsaadeleri alır almaz başlayacağız. Ayrıyeten Adana’da da yeni bir yatırımımız var. Limkon meyve suyu fabrikamıza 200 milyonluk yatırımla yeni bir tesis ekliyoruz. Fabrikanın kapasitesi iki katına çıkıyor. O da temmuzda devreye girecek ve 5 bin çifçiye kontratlı iş imkânı sağlayacak. Yeni yatırımlar da yapabiliriz. Öbür yandan İskenderun Limanı’nın tekrar faaliyete geçmesi bizim çalışanlarımız için de çok değerli bir moral olacak. Zira bir sürü insan öbür vilayetlere gitmeye çalışıyor. Halbuki burada demografik yapının değişmemesi lazım. Kepapçısının da pastanesinin de yaşaması lazım.
Bölgede ne kadar çalışanınız vardı?
2 bin 300 civarı çalışanımız var. Natürel fabrikalarla, taşeronlarla birlikte herhalde 4 binleri buluyordur. Bizden ekmek yiyenleri düşünürseniz, ortalama bir aile 6 kişi desek, 24 bine ulaşıyor. Onun için çok etkilendik biz bu zelzeleden. İnsanların meskenlerini, ailelerini kaybetmiş olmalarıbizde derin hüzün ve sorumluluk hisleri yarattı. Yalnızca idare kısmından bahsetmiyorum; çalışanlarda da, ‘Nasıl yardım edebiliriz’ duygusu oluştu. Herkes bir bütün oldu ve elinden ne geliyorsa yaptı.
HEDEF DEĞİŞTİRMEYİ SEVMEYEN BİR GRUBUZ
Tabii olayın bir de ekonomik boyutu var. İşleriniz ne manada etkilendi? 2023 maksatlarınız şaşacak mı?
Biz maksat değiştirmeyi sevmeyen bir grubuz. Bir yandan sarsıntıyla başa çıkmaya çalışırken bir yandan da yurtdışındaki bütün işlerimiz bir formda devam ediyor. 14 ülkede faaliyet gösteriyoruz. Aslında işlerimizin yüzde 90’ı şu anda yurtdışında. Kuveyt’te, Rusya’da, Üsküp’te, Katar’da, Suudi Arabistan’da, Kosova’da işlerimiz var. Ukrayna’da da şu anda beklemedeyiz. Afrika’da Senegal, Fildişi ve Mozambik’teyiz. Geçen sene iki çok kıymetli işi bitirdik biz. 1915 Çanakkale Köprüsü ve Yusufeli Barajı. Artık de Türkiye’nin en yüksek binası olan işini yapıyoruz. İnşallah o da bu sene bitecek.
BARSELONA STADI AVRUPA’YA GİRİŞ KAPIMIZ
Yakın vakitte ünlü Barcelona Futbol Kulübü’nün maçlarını yaptığı Spotify Camp Nou’nun da üretim işini üstlendiniz. Orada süreç nasıl işledi, teklif onlardan mı geldi?
Gelişmekte olan ya da az geçmiş ülkeler inşaatçının bahtı üzere fakat biz de artık Avrupa, Amerika üzere daha gelişmiş ülkelerde faaliyet göstermek istiyorduk. Gördüğümüz artık Avrupa ve Amerika’da da eskimiş bir altyapı var. Biraz daha bu işlere odaklanalım diye düşünüyorduk. Bunun için İngiltere’de bir şirket kurduk. Sonra bu teklif geldi. Spotify Camp Nou sahiden kapasitesinin artırılması ve yenilenmesi gereken bir stat. Ve kısa müddette yapılmasını istiyorlar. Biz geçmiş işlerimizsayesinde onların istedikleri müddete uyabildik. Birçok firma uyamadı. Artık onların bir bono ihracı olacak. Finansmanı da bu formda sağlayacaklar. Finansmanı bulduktan sonra da bizim kontrat devreye girecek. Heyecanla bekliyoruz ve bununla bir arada Avrupa’ya adım atmak istiyoruz. Avrupa’da çok önemli bir konut muhtaçlığı var. Beşerler mesken bulamıyor. Metrolar, altyapı, stadyumlar önemli manada eskimiş durumda.
ARTIK BİZ PROJE ARAMIYORUZ İŞ BİZE GELİYOR
Bu iki referans, yani 1915 Çanakkale Köprüsü ve Yusufeli Barajı yurtdışında Limak’a itibar sağladı mı?
Çanakkale dünyanın en uzun açıklıklı köprüsü, Yusufeli de dünyanın en yüksek beşinci barajı. Bu projelerden sonra yurtdışından çok teklif gelmeye başladı. ENR’de bu sene 50’ncisıradayız. Ve artık o devler ligindeyiz. Ve artık firmalar bizim kapımızı çalıyor, ‘Böyle kompleks bir projemiz var. Bunu yapar mısınız, bu türlü bir işle ilgilenir misiniz’ diye.
AMSTERDAM HAVALİMANI İŞİNİ BEKLİYORUZ
Şu anda Avrupa’da yahut Amerika’da beklediğiniz, ‘keşke alsak’ dediğiniz bir proje var mı?
Amsterdam Havalimanı’nın yenilenmesi ihalesi olacaktı. Ama COVID-19 olunca süreci durdurdular. Sonra da devam ettirmediler. Biz orada yeterlilik alan 4 firmadan biriydik. O proje tekrar gündeme gelecektir. Bunu isteriz mesela. Aslında Avrupa’daki bir sürü havalimanı eski. Bunlarla ilgileniriz. Biz her vakit Doğu Avrupa’yı çok seviyoruz. Bosna Hersek, Saraybosna Havalimanı için bir süreç başlatırsa onu da isteriz.
“Ben bazen gözümü kapatıyorum. Bu bir karabasanmış ve bu duştan uyanacakmışız üzere geliyor. Lakin Türkiye güçlü bir ülke. Bununla başa çıkarız, çıkmamız gerek. Ben yabancı sermayeden de ümitliyim, yabancı gelecektir. Ülke olarak birkaç sene doğal ki zorlanacağız.
Çalışanlarımız hakikaten hem yeterli kalpli hem de çok motiveydi. Şantiyeler boşaldı. Çok fazla kişi kendi isteğiyle arama kurtarma gruplarına katıldı. 800 kişi Kahramanmaraş, Elbistan, Adıyaman, Hatay, İskenderun’a yayıldı. ‘Tek yürek’ denilen şeyi biz şirkette hakikaten hissettik.
Çok süratli organize olduk fakat bir AFAD değiliz. Arkadaşlarımızın sayısı az. Artık amacımız şirketlerin hepsinde arama kurtarma faaliyetini yapabilecek ve bu eğitimi tamamlamış ekipleroluşturmak.”
ÇİMENTO DALINA OLAN DÜŞMANLIĞI ANLAYAMIYORUM
Çimento ihracatının durdurulacağına dair telaffuzlar var. Bölgenin tekrar yapılanması için Türkiye’nin çimento kapasitesi kâfi mi?
Sürekli bu türlü bir söylenti var. Ben bundan acayip rahatsızım. Yurtdışına çimento ucuza satılıyormuş, yurt içinde kıymetliymiş. Limak olarak Türkiye çimento ihracatının yüzde 7’sini biz yapıyoruz. Yurtdışına daha ucuz, yurtiçinde daha değerli üzere bir durum kelam konusu değil. Bunu söyleyen insanların neye dayanarak söylediğini de hiç bilmiyorum. Aslında ‘Çimento fiyatları sabit kalacak’ diye açıklama da yapıldı. Ben bu çimento kesimine olan düşmanlığı anlamıyorum. Şu anda bir ihracat kısıtlaması yok. Özgür piyasa varsa, bu türlü bir kısıtlama olmamalı diye düşünüyorum. Zira Türkiye kendi muhtaçlığını karşılayabilecek durumda. En son taleple kapasite ortasında önemli bir uçurum vardı.
Siz zelzele konutları üretiminde de yer alacak mısınız?
Eğer burada bu türlü bir gereksinim olursa natürel ki yer alırız lakin biz bölgede çimento üreticisi olduğumuz için öncelikle bize çimento konusu soruldu. Şu anda çimento olarak takviye oluyoruz.
CİRO BU YIL 5 MİLYAR DOLARI BULACAK
Biz amaçları değiştirmeyi sevmeyen bir grubuz dediniz. Nasıldı bu yıla dair amaçlarınız?
Evet günlük planları bile değiştirmeyi sevmiyoruz. İskenderun’da üç ay kaybettik. Bu üç ayı İnşallah gelecek aylarda kazanırız, kazanamazsak da bir dahaki seneye kalır. Oteller cephesinde biz bu sene yeniden güçlü bir turizm bekliyoruz. Güçte alışılmış bölgede talep düştü önemli olarak. Ancak Türkiye’nin süratli bir formda toparlanacağını ve güç tüketimlerinin de birebir düzeylere çıkacağını düşünüyorum. İnşaat ayağında da amacımızda Üsküp’te devam eden karma projemizi tamamlamak, Merkez Bankası’nın inşaat kısmını bitirmek ve yeni inşaat işleri almak var. Biz bu yıl yüzde 7-8 civarında büyürüz, ciro da 5 milyar olur demiştik. Gayeleri koruyoruz.
ANTALYA’DAKİ OTELLERİMİZİ DEPREMZEDELERE AÇTIK
Siz nasıl öğrendiniz sarsıntısı? Nasıl aksiyon aldınız?
Şaşkınlık ve dehşetle uyandım. Merkezin Kahramanmaraş olduğunu duyunca birinci anda oradaki barajlarımızı ve çimento fabrikalarımızı düşündüm. Çabucak genel müdürleri, bizim ortağımız olan öteki santralları aradık, ‘İyiyiz’ dediler. En son aklıma gelen İskenderun Limanı oldu. Genel müdüre ulaştım. Düzgündü, can kaybı yoktu ancak İskenderun çok vurulmuş. ‘Durum zahmetli, elektrik yok’ deyince çok telaşlandık. Anında bir kriz masası kurduk. Bu türlü vakitlerde birinci etapta en çok nelere muhtaçlık oluyor baktık. Arama kurtarma çalışmaları için gruplar organize edildi. İnşaat ekipmanlarımızın, uçağımızın gerekebileceğini düşünerek pilotları aradım, ‘Hazır olun’ dedim. O ortada kamu kuruluşlarından ‘ne üzere ekipmanlarınız var’ üzere sorular da geldi. Onları da yanıtladık. Diyarbakır’da şantiye bina-larımız vardı, kalmak isteyenlere çabucak açtık. Neredeyse bütün şantiyelerimizdeki ekipmanları süratle sevk ettik.
İskenderun’daki arkadaşlarımız evsiz kaldı. Hastası var, çocuğu var, gebesi var. Onları Ankara’ya getirdik. Çeşitli yerlere yerleştirdik. Antalya’daki otellerimiz hâlâ depremzedeleri ağırlamaya devam ediyor.
EBRU ÖZDEMİR KİMDİR
1991 yılında TED Ankara Koleji’nden, 1995 yılında da Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Ebru Özdemir 1997’de Fordham Üniversitesi’nde Memleketler arası Finans ve İş İdaresi üzerine İşletme yüksek lisansını (MBA) tamamladı. Ebru Özdemir, bünyesinde Türkiye’nin Mühendis Kızları (TMK), Sürdürülebilir Tesir Hedefleri Tesir Hızlandırıcısı, Meskenin Küçük Mühendisleri, Limak Filarmoni Orkestrası, Gülseren Özdemir Üstün Muvaffakiyet Bursu, Kuveyt’in Mühendis Kızları (Kuveyt), LAS Academy (Senegal), KEDS Academy ve Limak ASI (Kosova) üzere bir çok ulusal ve memleketler arası ‘sosyal yatırımı’ barındıran, Limak Şirketler Grubu’nun tesir yatırımlarının kapsamını genişletmek hedefiyle 2016 yılında kurulan Limak Vakfı’nın İdare Konseyi Başkanlığı misyonunu de sürdürüyor.
Yorum Yok