Bir fotoğrafın yapay zekâ ile oluşturulduğu nasıl anlaşılır? ‘Bugün söylenenler bir ay sonra işe yaramayacak’

Dünyadan Haberleri May 20, 2023 Yorum Yok

Yapay zekâ ile oluşturulan uydurma fotoğraflar her geçen gün daha gerçekçi bir hale geliyor. Bugünlerde herkes web tabanlı bir yapay zekâ programına erişip, fazla gayret harcamadan yapay yahut manipüle edilmiş imgeler oluşturabiliyor.

İyi haber ise ABD’nin New York eyaletinde bulunan Buffalo Üniversitesi’nde vazife yapan Prof. Dr. Siwei Lyu’dan geldi. Yapay zekâya karşı, yapay zekâ yardımıyla savaşan bir küme araştırmacıdan biri olan Lyu, bu çeşit sahtekârlıkların kokusunu almak için doğal bir içgüdüye sahip olduğunu söyledi.

Görüntü manipülasyonu neredeyse fotoğrafçılığın kendisi kadar uzun bir geçmişe sahip. Lyu ise uzun müddettir fotoğrafçılık alanında yapılan sahtekârlıklarla gayret eden bir isim. 

Bir kişinin fotoğrafının, diğer bir kişinin bedenine eklenmesi bilhassa de ünlülerin fotoğraflarında bunun yapılması çok alışılagelmiş bir olay. Bu imgelerin inandırıcı olması için ihtimamlı bir çalışma ve maharet gerekiyor. Günümüzde değişen şey, uzmanlığı olmayan birinin gerçek üzere görünen bir şey yaratmasının ziyadesiyle kolaylaşması ve bunun sonucunda sentetik manzaraların göz korkutucu bir boyuta ulaşması.

Sağda bir fotoğrafçı tarafından çekilen gerçek bir çitayı görüyoruz. Soldaki ise büsbütün yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir çita fotoğrafı…

Ancak paniğe kapılmaya gerek olmadığını belirten Prof. Dr. Lyu, gerçek olmayan şeyleri bulmak için doğal içgüdülerimizi nasıl kullanacağımızı ve yapay zekânın yıldırım suratındaki ilerlemesine nasıl ayak uyduracağımızı National Geographic’e 6 ana başlıkta özetledi.

SAHTE BİR MANZARAYI YAKALAMAK İÇİN İPUÇLARI NELER?

— Birinci adım yavaşlamak

Tüm gün toplumsal medya ile iç içeyiz ve rastgele bir manzarayı zihnimize işlemek için sırf 13 milisaniye üzere kısa bir mühlet kâfi. Bu mühlet imajın ne olduğunu anlamak için kâfi olsa da, gerçek olup olmadığını kavrayabilmek için kâfi gelmiyor.

“Bir imaj gerçek bildiklerinizle çeliştiğinde sizi şaşırtır, bu yüzden bu içgüdüyü görmezden gelmeyin” diyen Prof. Dr. Lyu, “Bir dahaki sefere enteresan ya da komik bir şey gördüğünüzde, umarım biraz durup düşünürsünüz” dedi ve ekledi:

“Şüphelendiğiniz bir şey olursa çabucak retweet yapmayın; böylelikle sorunun bir kesimi olmak yerine sorunu daha başında durdurmuş olursunuz.”

— Programlar yalnızca kendine verileni biliyor

Yapay zekâ programları çok sayıda gerçek manzaradan yola çıkarak gerçek imgeler oluşturmak üzere eğitiliyor. Bu programlar sırf kendilerine verilenleri biliyor ancak hangi detaylara dikkat etmeleri gerektiğini bilmiyor. Bu da yakından incelendiğinde açıkça görülen imaj meselelerine yol açıyor. Örneğin, deepfake görüntülerdeki beşerler nadiren göz kırpıyor, zira yapay zekâ ekseriyetle gözleri açık olan insanların manzaralarıyla eğitiliyor

Yapay zekâ uygulamaları vakit kazanımı sağlayarak iş gücünü azaltmış olsa da sanatçı, dizayncı ya da kullanıcıların hislerini ve tecrübelerini net bir biçimde yansıtamıyor. Birtakım ipuçları kullanıcının yapay zekâ teknolojisi ile üretilmiş imgeleri anlayabilmesini mümkün kılıyor. Ekseriyetle gözlemlenen belirtiler mimiklerde, ellerde, gözlerde, saç tellerinde, ışık-gölge ve yansımalarda, kıyafet ve aksesuar ayrıntılarında, metin yerleşiminde, art planda yer alan figürlerde ya da yer ayrıntılarında ortaya çıkar. Yapay zekâ teknolojisi doğal olmayan mimikler, ışık ve gölgeler, perspektife uygun olmayan yer yerleşimi, anatominin deformeye uğraması üzere kimi görsel ipuçları sunar.

Dicle Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Merve Yıldırım

 

— Aksesuarların cilt ile teması

Görüntü doğrulama uzmanı Paulo Ordoveza ise “İşaretler ekseriyetle aksesuar ve kıyafetlerin deri ile temas yerlerinde ortaya çıkar” ihtarını yaptı. Bu, buruşuk bir gömlek kolunun, giyen kişinin derisiyle net bir biçimde ayrışmadan silikleşmesi üzere bir şey olabilir. Ayrıyeten birebir nedenle saç tellerinde, gözlüklerde, şapkalarda ve mücevherlerde de temas yerlerine dikkat edilmeli.

— Manzaradaki insansa ellerine bakılmalı

Mevcut yapay zekâ programları gerçeğe yakın eller üretmekte yeterli değiller. Altı parmaklı, hepsi birebir uzunlukta ya da garip bir pozda olan parmaklar görebilirsiniz. Mart ayında, Papa’nın yapay zekâ tarafından oluşturulmuş bir manzarası viral oldu. Bu görselde üzerinde ünlü bir markanın şişme montu olan Papa, kahvesini kapağından tutuyordu. Bu tutuş kutunun içi boş olsa bile hayli garip duruyor.

— Gözlere dikkat!

İnsanlar yüzün en küçük detayına kadar dikkat eder. Lakin yapay zekâ teknolojisi şimdi gözlerin tasvirinde ustalaşmış değil. Beşerler neredeyse her vakit dairesel göz bebeklerine sahipler, lakin yapay zekâ ekseriyetle gözün merkezinde garip halli gölgeler üretiyor. Gözlerden yansıyan ışık da her beğenilen birebir yerde olmalı. Bu da mevcut yapay zekanın zorlandığı bir şey.

— Işık ve gölge yansımaları ele verebilir

Genel olarak ışık ve gölgelerin yapay zekâ tarafından yine üretilmesi güç. Bilhassa imgede bir pencere yahut yansıtıcı yüzey varsa, olmaması gereken yerde ışık yahut gölge olabiliyor.

Ayrıca birçok sentetik manzarada doku olması gereken yerlerde doğal olmayan bir pürüzsüzlük bulunuyor ve düz olması gereken şeyler hafif kavisli olabiliyor.

Grafik: Harun Elibol

‘BUGÜN SÖYLENENLER BİR AY SONRA İŞE YARAMAYACAK’

Ancak yapay zekâyı ayırt etme konusunda yapılan ihtarların bir dezavantajı var. Tüm bu ayırt edici özellikler teknolojinin gelişmesiyle ortadan kalkabilir.

Adli Bilimler uzmanı Prof. Dr. Hany Farid bu durumu şöyle özetledi:

“Bugün size ne söylersem söyleyeyim, bir ay içinde işe yaramayacak. Gerçek şu ki alan çok lakin çok süratli ilerliyor.”

Farid çok daha yararlı ve daha uzun ömürlü olan tekniğin, görsellere genel olarak kuşkuyla yaklaşmak, kaynağını sorgulamak ve doğruluğunu iki defa denetim etmek olduğunu da kelamlarına ekledi.

Sanatçı, dizayncı, öğrenci ve öbür tüm kullanıcılar için güçlü bir görsel data tabanı oluşturan yapay zekâ, bu bağlamda değerlendirildiğinde kullanıcıların keşfetme, tahlil etme ve karar verme süreçlerinde avantaj sağlar. Ayrıyeten yaratıcı görsel içerik sunmasıyla bir arada kullanıcıları yaratıcı fikirlere teşvik etmesinden ötürü faydalı olabilir. Yapay zekâ teknolojisinin sağladığı avantajlar kadar dezavantajları da var alışılmış. İmgelerin çeşitlenmesi ve çoğaltılması kullanıcıların yanlışsız kaynağa erişmesini zorlaştırmıştır. Artık sağlam bilgiye ulaşmak lakin kaynakların doğruluğunu tahlil etmek ile mümkündür.

Dicle Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Merve Yıldırım

 

‘İNSANLARIN YAPAY ZEKÂYI BERBATA KULLANACAĞI ÇOK AÇIK’

En kolay kullanılabilecek araçlardan biri Google’ın aksine görsel araması. Burada kullanıcılar bir görsel yükleyip bu görselin yaratılmasıyla ilgili tartışmalar olup olmadığını görebilir. Bu, “beyaz montlu Papa” üzere yaygın olarak dolanımda olan bir görsel için işe yarayabilir lakin daha bilinmeyen yahut eşsiz yaratımlarda için yardımcı olamayabilir.

Bu üzere durumlar için kimi şirketler, fiyat karşılığında yapay zekâ tespit hizmetleri sunuyor.

“İnsanların çok gelişmiş ses, görüntü ve manzara üretmelerine müsaade verdiğinizde ne olacağı çok açık. Beşerler bunlarla berbat şeyler yapacaklar” diyen Prof. Dr. Farid, “Ben bu şirketlerin, ‘Bizi suçlamayın. Biz yalnızca teknolojiyi üretiyoruz’ demelerine inanmıyorum” tabirini kullandı.

yapay zeka İMZALARINI ORTAYA ÇIKARAN DAHA FAZLA ARAÇ ORTAYA ÇIKACAK

Şu anda, yapay zekâ tarafından üretilen içeriği tespit etmeye yönelik fiyatsız kaynaklar çok az ve çok da muteber değil. Fakat yapay zekâ ilerlemeye devam ettikçe, imaj doğrulama uzmanları da tıpkı bir röntgen aygıtının bedenin iç işleyişini ortaya çıkarması üzere, gözle görülemeyen yapay zekâ imzalarını ortaya çıkarabilecek daha fazla araç yaratacak.

Yine de bu kaynaklar olmadan şimdiden yapay zekâ tarafından üretilen manzaralara dikkat etmeye başlayabilirsiniz.

Yorum Yok

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir